Verminderde traanproductie

Verminderde traanproductie/Keratoconjunctivitis sicca

Onder keratoconjunctivitis sicca (KCS) wordt verstaan de verschijnselen die ontstaan door het uitdrogen van het hoornvlies of bindvlies. De aandoening wordt veroorzaakt doordat er onvoldoende traanvloeistof wordt aangemaakt of doordat de traanvocht/traanfilm van onvoldoende kwaliteit is door onder andere aangeboren afwijkingen, trauma, ontstekingen (van de traanklieren, maar soms ook van het oor) of gebruik van bepaalde medicijnen. Vaak kan de onderliggende oorzaak niet meer gevonden worden.

Symptomen

Bij KCS vertoont het oog ontstekingsverschijnselen als roodheid, zwelling en pijnlijkheid en bestaat er slijmerige, vaak dikke, pussige uitvloeiing. Als de aandoening al langer bestaat kunnen ook meer chronische veranderingen gezien worden, zoals oedeem (wit/blauwe waas), donkere pigmentatie, ingroei van kleine bloedvaatjes en beschadigingen van het hoornvlies.
Opvallend is dat de bij andere ontstekingen/irritaties voorkomende natte haren en traanstrepen rond de ogen, bij KCS ontbreken. Ook de neusspiegel en mond kunnen soms een droog aspect vertonen.

Diagnostiek

De diagnose KCS wordt op basis van de symptomen vermoed en bevestigd door het meten van de traanproduktie. Dit meten gebeurd met behulp van een filtreerpapieren stripje, dat gedurende korte tijd tussen oog en (onder)ooglid wordt aangebracht.

Therapie

Behandeling richt zich op het oplossen en wegspoelen van de pussige uitvloeiing, het tegengaan van eventuele infecties en de ontsteking met een antibioticumhoudende oogzalf, het stimuleren van de traanproduktie met cyclosporine zalf of druppels en eventueel het frequent toedienen van kunsttranen.

Traanstreepvorming

Traanstreepvorming vanuit de ooghoek kan optreden als er langere tijd te veel traanvloeistof gevormd wordt of er sprake is van problemen in de normale afvoerwegen van het traanvocht.

Diagnostiek

Met behulp van een kleurstof (fluorescine) kan bepaald worden of de traanafvoerbuizen voldoende functioneren (afvoer naar de neus) of dat de oorzaak van de traanstreepvorming in een overmatige traanproductie ligt.

Oorzaken/therapie

Overmatige productie van traanvocht wordt meestal verooraakt door irritatie (bv. door haren rond de ogen, stof) en ontsteking. De behandeling bestaat uit het wegnemen van de irriterende bron.

Problemen in de traanafvoerwegen, vernauwingen of totale afsluiting van traanafvoerpunten in de oogleden of in de afvoerbuisjes kunnen aangeboren of verkregen (na ontstekingen, meestal in samenhang met ontstekingen van het bindvlies) zijn.
Vernauwde traanafvoerpunten zijn soms op te rekken, verstoppingen van afvoerbuizen kunnen vaak doorgespoeld worden. Bij afwezigheid van (delen) van het traanafvoersysteem of ernstige verklevingen hierin kan, afhankelijk van de ernst van de klachten cq. de hinder die de patient hiervan ondervindt, gekozen worden voor het onder algehele anesthesie nieuw aanleggen van een andere afvoerroute.